Turystyka dostępna, czyli jak radzimy sobie z przystosowaniem atrakcji turystycznych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Konferencja „Best Practice in Accessible Tourism. Case Study of V4 Countries” jest częścią rocznego projektu, zadaniem którego było sprawdzenie, w jaki sposób atrakcje turystyczne Grupy Wyszehradzkiej są przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami. Badania były wykonywane przez naukowców z wrocławskiej Wyższej Szkoły Handlowej, czeskiej Wyższej Szkoły Politechnicznej w Igławie, słowackiego Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy i węgierskiego Uniwersytetu Panońskiego w Veszprém. W dniach 18 – 19 maja we Wrocławiu w ramach wspomnianej konferencji, spotkali się naukowcy i praktycy z różnych części świata, związanych z branżą turystyczną, aby zapoznać się z wynikami badań, a także porozmawiać o dostępności turystyki dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

Partnerami wydarzenia byli m.in. wicemarszałek Dolnego Śląska Marcin Krzyżanowski, wiceprezydent Wrocławia Sebastian Lorenc,  prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej, Starosta Wrocławski Roman Potocki oraz Prezes Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej Adam Zawada, a także wiele innych cenionych osobistości regionu i turystyki. Uczestnikami konferencji były osoby z  całej Europy – nie tylko z krajów Grupy Wyszechradzkiej, ale także z Portugalii, Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii i Turcji.

Jak to wygląda na naszym Dolnym Śląsku?

Badania dr Marty Drozdowskiej, prof. WSH oraz dr Izabeli Gruszki wykazały, że na terenie naszego województwa funkcjonuje kilkanaście ośrodków turystycznych przygotowanych na przyjęcie gości, którymi są osoby z niepełnosprawnościami. Tymi obiektami są m.in. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, którą mogą swobodnie zwiedzać osoby poruszające się na wózkach, jak również Sky Walk w Świeradowie Zdroju, Dworzec Główny, lotnisko i ZOO we Wrocławiu a także Muzeum Papieru w Dusznikach Zdroju.

Pamiętajmy, że niepełnosprawność nie dotyczy tylko osób poruszających się na wózkach.

Najtrudniejszą barierą dla osób niepełnosprawnych jest ogólny dostęp do informacji i w tym aspekcie wszyscy naukowcy biorący udział w konferencji byli jednomyślni. Rekomendacjami, płynącymi jako wyniki badań, były umieszczanie ułatwień dla różnych grup niepełnosprawności na stronach Internetowych obiektów. Dla OZN planowanie swojej podróży jest bardzo ważne. Dużą przeszkodą jest fakt, że dla wielu osób niepełnosprawność jest równoznaczna z osobą poruszającą się na wózku, co jest błędne. Trzeba pamiętać, by prócz podjazdów dla wózków i szerokich przejść w atrakcjach postawić także na komunikaty głosowe, napisy w języku Braille’a, jak również wziąć pod uwagę możliwość zatrudnienia tłumacza języka migowego.

Praktycy o pięknie turystyki dostępnej.

Ciekawą częścią konferencji były wystąpienia osób, które na co dzień pracują z osobami niepełnosprawnymi w ramach działań turystycznych i przekraczania barier. Wśród zaproszonych gości znalazła się Maria Zięba i Daniel Gierus z Fundacji Ładne Historie. Ich projekt „Łączą nas góry” , prowadzony od 2019 roku, polega na organizacji wycieczek górskich dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Działalność ta ma formę „turystyki wytchnieniowej”, polegającej na przydzieleniu osobnego wolontariusza do opieki nad jedną osobą potrzebująca pomocy. Rodziny i opiekunowie OZN uczestniczą w wyprawie, ale nie zajmują się osobą zależną, mają okazję do odpoczynku i osobistego przeżycia czasu na łonie natury. Fundacja wypożycza na wyprawy sprzęt turystyczny (wózki sportowe) dla osób z niepełnosprawnością ruchową. Jak mówi Maria Zięba, projekt to nie tylko wycieczki, ale przede wszystkim społeczność ludzi, która stworzyła się wśród uczestników – przyjaźnie, które wyszły poza górskie szlaki.

Edukacja i nauka wrażliwości – cel nadrzędny

Najważniejszą rzeczą, którą trzeba podkreślać, jest myślenie o osobach z niepełnosprawnościami oraz edukacja społeczeństwa.

– Myślę, że poruszyliśmy bardzo dużo ważnych tematów – podsumował panel dyskusyjny prof. dr hab. Jerzy Wyrzykowski – Należy jednak podkreślić rolę edukacji. Przez ostatnie kilka godzin rozmawialiśmy tutaj o wrażliwości i empatii, powinniśmy jej uczyć młodych ludzi, przyszłych projektantów i architektów tak, aby było dla nich czymś naturalnym, że w swojej pracy uwzględniają potrzeby osób z niepełnosprawnościami.

Drugiego dnia konferencji miały miejsce warsztaty z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej z wykorzystaniem fantomów, zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Zainscenizowano np. utratę przytomności przez osobę z cukrzycą lub omdlenie osoby na wózku. Odbyły się też kolejne sesje tematyczne – m.in. o ofercie turystyki pielgrzymkowej, turystyki osób niesłyszących czy dostępności turystki w Hiszpanii. W nowoczesnej Sali VR przeprowadzono zajęcia, podczas których uczestnicy mogli, za pomocą najnowszych technologii i cyfryzacji, poczuć się jak osoba starsza (przy wykorzystaniu obciążeń stawów), z wadą wzroku (gogle VR) lub na wózku (symulator prawdziwego wózka z mechanizmem podłączonym do TV).